Ngaahi Ma‘u‘anga Tokoní

Lolotonga ha hoko ‘a ha fakatamaki fakatu‘upakē, ‘oku uesia ‘a e mo‘ui faka‘aho angamahení pea ‘e ala fiema‘u ke mavahe ‘a e kakaí mei honau ‘apí. ‘E malava ke mātu‘aki faingata‘a ‘eni ki he ngaahi fa‘eé mo e kakai ‘oku nau tokanga‘i ‘a e fanga ki‘i pēpeé.

‘Oku ‘i ai ha fale‘i ‘a e Health New Zealand ki hono fafanga ‘o ho‘o pēpeé ‘i ha taimi fakatamaki fakatu‘upakē, ‘o tatau pē ki he fanga ki‘i pēpē ‘oku fakahuhú mo kinautolu ‘oku inu hiná.

‘Oku tokoni atu ‘a e Marae Emergency Preparedness Plan (Palani ke Mateuteu Atu ‘a e Marae ki ha Ngaahi Me‘a Fakatu‘upakē) ki he marae ke mateuteu atu ai ki ha me‘a fakatu‘upakē.

‘Oku ‘i ai pē ‘a e founga ia ‘a e fānaú ke nau fehangahangai ai mo e ngaahi a‘usia fakamanavaheé (trauma) ‘o fakatatau pē ki he tu‘unga ‘oku nau ‘i ai ‘i he‘enau tupulakí. ‘Oku ‘i ai ha ngaahi fakahinohino ‘a e Potungāue Mo‘uí ki hono tokoni‘i ‘o e fānaú ke nau fehangahangai ai mo e ngaahi a‘usia fakamanvaheé.

‘Omai ha fakakaukau fekau‘aki mo e Emergency Mobile Alert. ‘Oku ngāue‘aki ‘a e ngaahi fakamatala ‘oku tānaki ‘i he saveá ni ke hokohoko atu ‘a ‘emau fakalelei‘i ‘a e fa‘unga fakatokangá.

Fa‘u ha palani mo homou fāmilí ‘i he ‘initanetí ke mou haofaki ai ‘i ha fakatamaki fakatu‘upakē. Fakakaukau atu ki he ngaahi me‘a ‘oku mou fiema‘u ‘i he ‘aho kotoa pē pea fakakaukau‘i ‘a e me‘a ‘e hoko kapau ‘e ‘ikai ke ma‘u kinautolu.

Kau ki ha Neighbourhood Support Group ‘i he uepisaiti Neighbourhood Support pe telefoni ki he 0800 463 444.

Kumi ha ngaahi fakahinohino ki hono fakafo‘ou ‘o e polokalama ‘i ho‘o telefoni Samsung ‘i he uepisaiti Samsung NZ.

Fakahoko ha Neighbour’s Day (‘Aho ‘o e Ngaahi Kaungā‘apí) ‘Oku fakahoko ‘a e Neighbour‘s Day ‘i Mā‘asi ‘i he ta‘u kotoa pē. ‘Okú ne faka‘ai‘ai ‘a e ngaahi kaungā‘apí ke nau maheni. ‘Oku tatau ai pē pe ko ha tokotaha fakafo‘ituitui koe, kulupu pe kautaha. Pe kapau ko homou tūkui kaungā‘apí ‘oku ‘i ai ‘a e ngaahi fale, feleti, pisinisi pe ko ha me‘a kehe ‘aupito pē ia. Te mou lava ‘o fakahoko ha fakataha‘anga ‘oku fakapatonu pē ia ki homou ngaahi kaungā‘apí.

Muimui ki he lisi ngāue ki he Shut Happens ‘i he Lea Faka-Pilitāniá ke fa‘u‘aki ha palani talifaki ma‘a ho‘o pisinisí.

‘Oku ‘i ai ha fale‘i ‘a e Ministry of Primary Industries (MPI) ki hono teuteu‘i ‘o ha palani ma‘a ho‘omou fanga monumanú. ‘Oku kau ai ‘a e lisi ke fakakakato ki he fa‘ahinga monumanu kehekehe mo e ngaahi fakatamaki fakatu‘upakē kehekehe. Ngāue atu meí he lisí ke fa‘u‘aki ‘a ho‘o palaní.

Tukuhifo ‘a e lau‘itohi fakamatala ‘a e East Coast LAB ki he tsunami hīkoi. Fokotu‘utu‘u ha lue lalo fakakomiunitī ‘i he halanga fetukutuku meí he feitu‘u ‘e ala uesia ‘e ha peaukulá (tsunami walk).

Tukuhifo ‘a e saati tu‘uaki ‘a e East Coast LAB ki he tsunami hīkoi. Fakahaa‘i ‘okú ke kau ki ai pea tokoni ‘i hono fakamafola atu iá.

Ngāue‘aki ‘a e fakahinohino ko ‘ení ki he me‘a ke fakakau ‘i ho‘o palani ki ha fakatamaki fakatu‘upakeé meí he business.govt.nz.

‘Oku ‘i ai ha fale‘i ‘a e Potungāue Akó ma‘á e ngaahi ‘apiakó mo e ngaahi senitā ako‘anga tokamu‘á ki he mateuteu atu mo e fehangahangai mo e ngaahi fakatamaki fakatu‘upakeé

‘Oku ma‘u ‘e ho‘omou Civil Defence Emergency Management Group ha ngaahi mape ki he ngaahi feitu‘u ke fetukutuku mei ai ‘i ha peaukula, pea mo ha fale‘i. Fakapapau‘i ‘okú ke ‘ilo‘i ‘a e feitu‘u ke ke ‘alu ki aí, tatau ai pē pe ‘okú ke ‘i ‘api, ‘i he ngāué, pe ‘okú ke fe‘alu‘aki holo.