Emergency Mobile Alert (Fakatokanga Telefoni ki ha Fakatamaki Fakatu‘upakē)

‘E toki tuku atu pē ‘a e ngaahi fakatokangá ‘i he taimi ‘e ala hoko ai ha fakatu‘utāmaki lahi ki he mo‘uí, mo‘ui leleí pe ‘apí/koloá. Pea, ‘i he ngaahi taimi ‘e ni‘ihi, ko e ngaahi taumu‘a ke ‘ahi‘ahi‘i. Hangē ko ‘ení, ‘e lava ke fakatokanga atu ‘e he Emergency Mobile Alert kiate koe ha ngaahi me‘a ‘e ala fakatu‘utāmaki lahi ‘o hangē ko ha:

• peaukula ‘okú ne uesia ha ngaahi feitu‘u ‘i lotofonua
• vela ‘a ha konga vao ‘o ne uesia ai ha kakai
• kau faihia ‘osi fakamahafu ‘oku nau taka holo, pe
• ko ha vai kuo fakakonahi ‘o fakatu‘utāmaki lahi.

‘E ‘ikai ngāue‘aki ‘a e Emergency Mobile Alerts ia ki ha ngaahi fanongonongo pe tu‘uaki.

Ko e ngaahi va‘a ngāue pē kuo ‘osi fakamafai ki he ngaahi fakatamaki fakatu‘upakeé te nau lava ‘o tuku atu ‘a e ngaahi Emergency Mobile Alerts. ‘E toki ‘oatu pē ‘e he ngaahi va‘a ngāué ha ngaahi fakatokanga ‘i he taimi ‘oku ala hoko ai ha fakatu‘utāmaki lahi ki he mo‘uí, mo‘ui leleí pe ‘apí/koloá. ‘E lava foki ke tuku atu ‘e he ngaahi va‘a ngāué ha ngaahi fakatokanga ‘ahi‘ahi ‘i ha ngaahi taimi kuo vahe‘i ki ai.

Ko e ngaahi va‘a ngāue pē kuo fakamafai‘i ke nau tuku atu ‘a e ngaahi fakatokangá ko e:

• Potungāue Polisi ‘a Nu‘u Silá (New Zealand Police)
• Fire and Emergency New Zealand (Potungāue ‘a Nu‘u Sila ki he Tāmate Afí mo e Ngaahi Fakatamaki Fakatu‘upakeé)
• Ministry of Health (Potungāue Mo‘uí)
• Ministry for Primary Industries (Potungāue ki he Ngaahi Ngāue Fakatupu meí he Ngaahi Koloa Fakaenatulá)
• National Emergency Management Agency (Va‘a Ngāue Pule Fakafonua ki he Ngaahi Fakatamaki Fakatu‘upakeé)
• Ngaahi Kulupu Pule Fakakolo ki he Malu mo e Ngaahi Fakatamaki Fakatu‘upakeé (Local Civil Defence Emergency Management Groups).

‘E hā atu ‘i he fekau fakatokangá ‘a e va‘a ngāue ‘okú ne tuku atu ‘a e Emergency Mobile Alert.

Koe‘uhí ‘oku fekau‘aki ‘a e Emergency Mobile Alert mo hono tauhi ho‘o malu mo haó, ‘e ‘ikai lava ke ke fili ke ta‘ofi ho‘o ma‘u atu ‘a e Emergency Mobile Alert.

‘Oku ‘ikai ke mau fakataumu‘a pē ki ha ngaahi telefoni pau, ka ‘oku mau fakamafola atu ki ha feitu‘u ‘oku fakataumu‘a pau ki ai ‘a ia ‘oku tu‘u lavea ngofua ke uesia. ‘I he ‘uhinga ko ‘ení, ‘oku ‘ikai ai ke mau lava ‘o ta‘ofi fakapatonu hono fakakau mai ‘a ho‘o telefoní. ‘Oku ‘ikai ke ngāue‘aki ‘e he Emergency Mobile Alert ia ‘a ho‘o fika telefoni to‘oto‘ó pe ‘okú ne tānaki ha fakamatala felāve‘i mo koe.

‘E ala hā atu ‘i ho‘o telefoní ha ngaahi founga ke fili mei ai (optional settings) ‘a ia ‘oku ngāue‘aki ‘i he ngaahi fonua kehé. Ka ‘i Nu‘u Silá ni temau ngāue‘aki ha sēnolo fakamafola makehe ‘a ia ‘oku mo‘ui ma‘u pē.

Kapau ‘oku ‘ikai ke ke loto ke ma‘u atu ha ‘ahi‘ahi ki he Emergency Mobile Alert, ‘e fiema‘u ke ke tamate‘i ho‘o telefoní pe fakamo‘ui ‘a e faka‘ilonga ki he puna vakapuná (flight mode).